انواع روش های جراحی سنگ کلیه

سنگ کلیه از مشکلات رایج در بین زنان و مردان است، که به دلیل افزایش مواد معدنی در ادرار و تجمع آن ها در کلیه به وجود می آید. سنگ کلیه با علائمی مانند درد در ناحیه کمر، خون در ادرار، تهوع، استفراغ، ادرار بد بو و کدر، تب و لرز همراه است. در صورت مشاهده علائم سنگ کلیه باید برای تشخیص و درمان آن به پزشک مراجعه کرد. اگر سنگ کوچک باشد، با دارو و مصرف مایعات دفع می شود در غیر این صورت پزشک جراحی سنگ کلیه را تجویز می کند. در ادامه با مجله جراحی لاغری همراه باشید تا بیش تر با روش های مختلف جراحی سنگ کلیه آشنا شوید.

جراحی های سنگ کلیه

در این مقاله سعی داریم درباره انواع جراحی های سنگ کلیه بحث کنیم:

اورتروسکوپی یا شکستن سنگ کلیه با لیزر

در این روش با اعمال بیهوشی عمومی و بدون نیاز به ایجاد بررسی در کمتر از یک ساعت سنگ کلیه را خرد می کنند.

جراح با وارد کردن دستگاه یورتروسکوپ از طریق مجرای ادراری به سنگ کلیه می رسد و با کمک لیزر و فیبر نوری سنگ را به قطعات ریز یا پودر تبدیل می کند.

قطعات کوچک بدون هیچ مشکلی از طریق ادرار دفع می شوند، در برخی مواقع پزشک برای راحتی در دفع سنگ خرد شده، بعد از شکستن سنگ کلیه، یک لوله استنت در ابتدای لوله حالب قرار می دهد. این لوله بعد از یک هفته برداشته می شود‌.

بیش تر بخوانید:
عمل pcnl چیست؟

سنگ شکنی

در این روش پزشک با اعمال بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی  برای درمان سنگ کلیه اقدام می کند.

باید با کمک دستگاه سونو گرافی یا اشعه ایکس محل دقیق سنگ کلیه را پیدا کرد و ژل مخصوصی را  بر روی پوست کمر یا شکم قرار داد. بعد از ژل زدن باید دستگاه مخصوصی را بر روی محل مورد نظر قرار داد و با کمک این دستگاه و امواج آن سنگ کلیه شکسته می شود.

لاپاراسکوپی از روش های جراحی سنگ کلیه

 جراح در عمل لاپاراسکوپی با ایجاد یک برش کوچک در پهلوی بیمار دستگاه لاپاراسکوپ را وارد کلیه می کند، این دستگاه دارای دوربینی است که تصاویری از کلیه و محل آن را بر روی نمایشگر برای جراح ارسال می کند و جراح تمامی مراحل جراحی را از طریق تصاویر ارسال شده، انجام می دهد و سنگ را از کلیه خارج می کند.

بعد از اتمام جراحی ممکن است یک لوله نازک برای خروج ادرار از کلیه و در محل برش قرار دهند و یا یک لوله استنت در ابتدای لوله حالب در کلیه قرار دهد. در هر دو حالت لوله ها بعد از یک هفته برداشته می شوند.

جراحی سنگ کلیه با روش باز

در این روش نیز مانند روش پاراسکوپی در کلیه برش ایجاد می شود و سنگ کلیه را خارج می کنند؛ البته با این تفاوت که برش ایجاد شده در جراحی باز بزرگتر است و جراح بدون استفاده از دستگاه لاپاراسکوپ و به صورت مستقیم عمل را انجام می دهد.

ایم روش نسبت به سایر روش ها تهاجمی تر است و روند بهبودی آن به دلیل برش های بزرگ و بخیه های زیاد طولانی تر است؛ این روش به ندرت و در موارد خاص انجام می شود.

نفرولیتوتومی و نفرو لیتوتریپسی

 دو جراحی ذکر شده مانند هم هستند و فقط در جزئیات مربوط به برداشتن سنگ کمی با هم تفاوت دارند. این جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می شوند و با ایجاد یک برش کوچک در کمر بیمار و با کمک تصاویر تهیه شده توسط اشعه ایکس، دستگاه مخصوصی سنگ شکن را وارد کلیه می شود.

بعد از شکستن سنگ کلیه، پزشک قطعات باقی مانده و خرد شده سنگ را با کمک دستگاه جمع آوری و خارج می کند و  بیمار به مدت ۲ تا ۴ روز در بیمارستان بستری شود.

مراقبت های لازم بعد از جراحی سنگ کلیه

بعد از جراحی ممکن است، هنوز قطعات کوچکتری از سنگ در کلیه باقی مانده باشد و باید از طریق ادارا دفع شوند، برای دفع آسان این سنگ ها و بهبودی سریع بیمار رعایت نکات زیر ضروری است:

1. برای خارج شدن سنگ خرد مصرف مایعات و آب توصیه می شود.
2. دفع سنگ ممکن است ادرار آور باشد، در این صورت مصرف مسکن برای کاهش درد بیمار، تجویز می شود.
3. پزشک برای کنترل عفونت و یا پیشگیری از بروز آن، یک دوره آنتی بیوتیک برای بیمار تجویز می کند، بیمار باید این دارو را به صورت منظم مصرف کند.
4. بیمار بعد از عمل به منظور بهبودی و طی کردن دوره نقاهت، باید چند روز استراحت کند و فعالیت خود را به کم کم افزایش دهد.
5. گاهی پزشک به بیمار توصیه می کند که برای اطمینان از دفع سنگ، ادرار خود را از صافی رد کند و در صورت مشاهده سنگ آن را در جلسه بعدی به پزشک نشان دهد.

در صورت بروز علایم زیر بعد از جراحی سنگ کلیه باید سریعا به پزشک مراجعه کرد:

وجود اندکی خون در ادرار در طی چند روز اول بعد از عمل طبیعی است اما در صورت زیاد شدن ناگهانی آن باید فورا به پزشک مراجعه کرد. سایر علائمی که در صورت بروز باید  با پزشک خود در میان گذاشت، عبارتند از:

• تب
• خونریزی شدید از لوله تخلیه ادرار
• درد ناگهانی و شدید
• قرمز شدن محل زخم و تورم در آن محل
• سرگیجه و گیجی
• درد در قفسه سینه و تنگی نفس

عوارض جراحی سنگ کلیه

ممکن است بعد از جراحی برای درمان سنگ کلیه یکسری عوارض به وجود بیاید، اما شدت و نوع آن ها بستگی به روش انجام جراحی  و اندازه سنگ دارد‌ در زیر به برخی از این عوارض اشاره می کنیم:

• وجود عفونت  و وارد شدن آن به جریان خون و رسیدن به سایر اندام ها
• آسیب دیدن لوله حالب
• گرفتگی در لوله حالب
• خونریزی در حین جراحی
• عفونت دستگاه ادراری
• احساس درد بعد از جراحی که شایع و قابل تحمل است.

جمع بندی درباره جراحی سنگ کلیه

سنگ کلیه با روش های لاپاراسکوپی، اورتروسکوپی، جراحی باز، سنگ شکنی، نوفرولیتوتومی و نفرو لیتوترپسی از بین می رود. انتخاب هر کدام از این روش ها به نوع و اندازه سنگ و شرایط عمومی بیماری بستگی دارد.

منبع : سایت دکتر صادق زاده – متخصص ارولوژیست